De safety car is een onmisbaar onderdeel van de Formule 1 en waarborgt de veiligheid van de F1-coureurs. Maar wat is een safety car precies en wanneer wordt deze ingezet? In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de safety car in F1.
Wat is de functie van een safety car?
Een safety car waarborgt de veiligheid op het circuit tijdens een race. Het is een speciaal uitgeruste auto die in actie komt als het op het circuit gevaarlijk wordt. Bijvoorbeeld na een crash of bij slechte weersomstandigheden. De coureurs worden ingelicht via borden met SC erop, via gele waarschuwingsvlaggen en via een melding op hun stuur.
Door de safety car rijden coureurs veel langzamer dan ‘normaal’ waardoor het veld bijeenkomt en het voor marshals veilig is om de baan op te gaan. Marshals zijn de mensen die tijdens de safety car-fase het circuit op komen om brokstukken en losliggende onderdelen weg te halen zodat de race weer op normale voet verder gaat.
Wanneer wordt de safety car ingezet?
De safety car wordt ingezet in de volgende situaties:
- Bij een ongeval op de baan waarbij de veiligheid van de coureurs in gevaar komt;
- Bij slechte weersomstandigheden, zoals hevige regenval, waardoor de baan gevaarlijk wordt;
- Bij obstakels op de baan, zoals wrakstukken of dieren;
- Bij andere gevaarlijke situaties, zoals een olievlek op de baan.
Hoe verloopt een safety car-procedure?
Wanneer de wedstrijdleiding besluit om de safety car in te zetten, gebeurt het volgende:
- De safety car komt de baan op en gaat voor de leider van de race rijden.
- Alle coureurs moeten achter de safety car blijven rijden en mogen niet inhalen.
- Wanneer de gevaarlijke situatie is opgelost, gaat de safety car de pitstraat in en mogen de coureurs weer racen.
- De koploper bepaalt het tempo tot aan de finishlijn. Daarna mogen de andere coureurs weer racen en is het gevecht opnieuw geopend.
Einde safety car tijdens GP Japan
Wat is het effect op de race?
Een safety car kan een grote invloed hebben op het verloop van de race. Doordat alle coureurs achter de safety car moeten blijven rijden, komt het veld bijeen en verdwijnt een eventuele voorsprong. Dit kan gunstig zijn voor coureurs die achterliggen. Zo krijgen zij namelijk de kans om weer aan te sluiten bij de kopgroep.
Naast dat de safety car de veiligheid waarborgt, voegt het tegelijkertijd een strategisch element aan de race toe. Leclerc was bijvoorbeeld bij de Grand Prix in Las Vegas in 2023 van mening dat hij zonder de komst van de safety car zou hebben gewonnen. Deze kwam volgens hem op een heel slecht moment. “Hij kwam pas vijf rondes nadat wij onze stop hadden gemaakt. Dat is ongeveer het slechtste moment voor de banden.”
Wie bestuurt hem?
Je zou denken dat de bestuurder van een safety car steeds rouleert op basis van waar de Grand Prix plaatsvindt. Dat is alleen niet het geval. Het is altijd dezelfde persoon. Sinds 2000 is Bernd Mayländer de bestuurder van de safety car. Hij is een professionele Duitse coureur die door de FIA (Fédération Internationale de l’Automobile), is aangewezen. Het kan ook niet anders dan dat het een coureur is die de safety car bestuurt vanwege de hoge snelheden. Dit is nodig zodat de banden van de racewagens warm blijven en de motoren niet te heet worden.
Net als de F1-coureurs traint Mayländer ook met de safety car, waardoor hij de auto als geen ander kent. Naast hem in de safety car zit altijd een bijrijder. Diegene communiceert met de wedstrijdleiding, zorgt voor de juiste positie van de safety car en signaleert onveilige situaties.
Wat is een virtual safety car?
Naast de traditionele safety car, heeft de Formule 1 een ander systeem geïntroduceerd om de veiligheid tijdens races te verbeteren. Dit is de Virtual Safety Car (VSC), een digitale versie van de safety car. Hierbij komt er geen fysieke auto aan te pas. De VSC wordt ingeschakeld bij minder ernstige incidenten op het circuit, waarbij een fysieke safety car niet nodig is. Wanneer het VSC-systeem actief is, wordt er een snelheidslimiet opgelegd aan alle coureurs. Zij moeten dan een bepaalde referentietijd aanhouden die rond de 30 procent langzamer ligt dan de normale rondetijd op een circuit. Deze referentietijd wordt door de raceleiding voor elke sector van de baan berekend.
Net als bij de traditionele safety car, mag er tijdens deze periode niet ingehaald worden. Het systeem helpt om de veiligheid te garanderen terwijl de impact op de race beperkt blijft. Het gat tussen coureurs blijft namelijk hetzelfde, ze lopen niet tot nauwelijks op elkaar in. Wanneer de situatie op de baan weer veilig is, wordt de VSC beëindigd. Daarna kunnen de coureurs hun race op normale snelheid hervatten.
Wat houdt delta-tijd in tijdens een virtual safety car fase?
Tijdens een virtual safety car fase krijgt elke coureur op zijn stuur te zien wat zijn huidige delta-tijd is. Dat is de tijd die een coureur rijdt ten opzichte van de referentietijd van ongeveer 30 procent langzamer dan de normale rondetijd. Dit wordt meestal weergegeven als een verschil ten opzichte van de referentietijd (bijvoorbeeld “+1.2s” of “-0.5s”). Coureurs moeten ervoor zorgen dat hun huidige delta-tijd niet sneller is dan de referentietijd. Dit betekent dat als de coureur bijvoorbeeld een delta-tijd van +0.5s ziet, hij 0.5 seconden langzamer rijdt dan de referentietijd en zich dus aan de regels houdt. Als de delta-tijd negatief is (bijvoorbeeld “-0.2s”), betekent dit dat de coureur te snel rijdt en moet vertragen om niet gestraft te worden.
Delta-tijd is cumulatief en is vergelijkbaar met een traject controle op de snelweg. Als een coureur een bepaalde ronde te snel heeft gereden tijdens de VSC-periode, moet hij andere ronden weer iets langzamer rijden. Op die manier komt hij op de gemiddelde referentietijd uit. Coureurs weten alleen niet precies wanneer de VSC-periode eindigt waardoor het niet gunstig is om te moeten compenseren. Het kan namelijk zo zijn dat daar geen tijd meer voor is.