Ga mee achter de schermen van de Formule 1: onze verslaggevers waren in 2025 bij elke Grand Prix en dus ook in Saoedi-Arabië. Niet alleen online, ook in ons blad schrijven we over wat we meemaken. Deel 5 van 24: André Venema over afval in Jeddah.
Er zijn weinig steden op de Formule 1-kalender die zo smerig zijn als Jeddah. De Saoedische metropool (5,7 miljoen inwoners) aan de boorden van de Rode Zee is een openbare vuilnisbelt. Dingen die je op straat, in propvolle containers en parkeerplaatsen het meeste tegenkomt: voedsel, blik en plastic.
Ik weet niet of de gemiddelde Saoedi wordt opgevoed met het idee afval op een fatsoenlijke manier op te ruimen, maar het heeft er alle schijn van dat dat niet in het systeem zit. Die taak is niet aan de vervuiler, zo lijkt het, maar aan de miljoenen gastarbeiders uit onder meer Bangladesh, Pakistan en De Filippijnen. Zij houden het heilige land, tegen woekerlonen en in moordende omstandigheden, draaiende en (voor zover mogelijk) nog een beetje schoon.
Saoedi-Arabië
Toen ik vrijdag vlak voor middernacht een ijsje had gehaald en terugliep naar het hotel zag ik in een fastfoodrestaurant een tafel waar locals die de halve zaak hadden leeggekocht de rotzooi, van een berg afval tot klodders ketchup en verspilde cola, schaamteloos achterlieten. Zulk gedrag is volledig geaccepteerd in het land waar de gastarbeiders derderangs burgers zijn.
Dat de straten een grote plasticsoep zijn en ratten de etensresten van de afhaaltoko’s wel opeten, daarvan kijkt (bijna) niemand op. Schoonheid zit voor de gemiddelde local in andere zaken. Zoals een schone auto. Elke ochtend weer zag op weg naar de shuttle ‘moderne slaven’ zinloos betonnen parkeergaragevloeren dweilen en auto’s van de bewoners van (luxe) appartementen wassen. Dag in, dag uit.
Ook op het circuit worden wc’s na elk bezoek schoongemaakt, de ramen van het welkomstcenter drie keer per dag gezeemd. Schone schijn, of beter gezegd: schijn schoon.
Bekijk hier de F1-kalender voor 2026
Niet één, maar twee edities om 2025 mee af te sluiten! Naast het dubbeldikke ‘Jaar van Max’ (124 pagina’s) ligt nu ook het 172 pagina’s dikke FORMULE 1 Jaarboek 2025 in de winkel (of bij je thuis als abonnee). Herbeleef het seizoen met analyses van teams en coureurs, feiten en cijfers en de beste themaverhalen van alle Grands Prix! Mis het niet! (ook online te bestellen, met gratis bezorging in Nederland!)
