Voorbeschouwing – GP van Bahrein: Machtsspel in het Midden-Oosten

Je zou het te midden van alle rumoer om de Grand Prix van Nederland, Zandvoort en Assen haast vergeten, maar de strijd om de felbegeerde plekje op de Formule 1-kalender wordt ook onder de oliestaten al jaren bikkelhard uitgevochten. Het is een Golfoorlog met geld en veto’s als belangrijkste wapens.

Op 4 april 2004 wordt de eerste Grand Prix van Bahrein gehouden. Het is ook de eerste Grand Prix in het Midden-Oosten. Een unicum, dan nog. Bahrein wordt echter vaste prik, en  vijf jaar later komt Abu Dhabi erbij. Gevreesd wordt, onder Formule 1-puristen en uitbaters van Europese circuits, voor een verdere trek richting de Golfstaten. Het geld stroomt in de puissantrijke emiraten net zo makkelijk richting de Formule 1 – en andere grote sportevenementen – als de olie er uit de grond spuit. Politiek wordt er niet moeilijk gedaan, is het wel of niet pompen van honderden miljoenen in een circuit geen eens een discussie. Laat staan dat infrastructuur een obstakel is, of het over geluidsdagen of milieubescherming gaat.

Bahrein, Abu Dhabi, what’s next? Ook in Dubai en Qatar schieten de circuits uit de grond. En geen kleine baantjes ook, maar megalomane complexen. Zo ziet ook de blauwdruk eruit voor het nieuwe circuit in Koeweit waar in 2017 groen licht voor is gegeven. De firma van Formule 1-huisarchitect Hermann Tilke werkt al volop aan Kuwait Motor Town, zoals het moet gaan heten. Het zijn projecten van honderden miljoenen, maar als een emir, sultan of sjeik een circuit wil, komt er een circuit. Een Grand Prix is echter een ander verhaal. Want na Bahrein en Abu Dhabi is er ondanks de in rap tempo uit de zandduinen schietende circuits geen Formule 1-race bij gekomen in het Midden-Oosten.

Veto
Qatar, waar het Losail Circuit net als dat in Bahrein in 2004 de deuren opende, probeerde het wel. Het klopte in 2014 aan bij Bernie Ecclestone, toen de kingpin van de Formule 1. Mr. E. had de oliedollartekens al in zijn ogen staan, tot hij zich herinnerde dat hij een deal had gesloten die Bahrein zeggenschap gaf over dit soort zaken. Of er papierwerk van is? Geen idee, Bernie had er ouderwets de hand op geschud met de kroonprins van Bahrein, vertelde hij de Daily Mail. Een man een man, een woord een word: zo was Bernie onder vrienden dan ook wel weer. “Ga in Bahrein maar vragen of ze het goed vinden”, vertelde Bernie de Qatari, die aan de overkant van de Perzische Golf, honderd kilometer verderop, ‘nee’ te horen kregen.

Jaren eerder trok Abu Dhabi om dezelfde reden bij Bahrein aan de bel. Of goodwill of geld de doorslag gaf (de aanleg van het Yas Marina-circuitcomplex zou bijna een miljard hebben gekost), de race kwam er. Inclusief, zei Ecclestone, ook een vetorecht voor Abu Dhabi. Met twee van zulke sterke spelers in de regio, lijkt Qatar voorlopig nergens op te hoeven rekenen. Veelzeggend is hoe de race in Bahrein in 2011 als gevolg van aanhoudende onrust en politieke perikelen werd geschrapt, maar een jaar later ondanks veel protest doodleuk terugkeerde op de kalender.

Toekomstbeeld
Voor Qatar is het misschien een troost dat het de MotoGP en het WK-voetbal 2022 heeft, al laat dat ook wel zien dat echt mondiale evenementen meer en meer behouden lijken voor rijke naties die ongebreideld spenderen. Iets wat Ecclestone’s aandacht altijd trok – meer dan autosporthistorie of gevulde tribunes. Of het onder Liberty Media anders is? We gaan het de komende jaren zien. Misschien staat Nederland dan wel weer op de kalender, want er wordt al maanden met Zandvoort gesproken. De Amerikaanse mediatycoon droomt ondertussen echter ook van een extra race (of zelfs twee) in eigen land, met Miami en Las Vegas. Daarnaast komt Vietnam er in 2020 sowieso bij en wil Liberty ook een tweede Chinese Grand Prix. “Interessante groeimarkten”, heet het. Zo is ook meer Midden-Oosten niet uitgesloten. Een handdrukdeal is niet onbeperkt houdbaar. Zeker niet langer dan deals op papier, of als degene die er op schudde weggepromoveerd is. Ook in Amerika geldt: money talks.

Uitzendtijden GP van Bahrein
Vrijdag
12:00 – 13:30 1e vrije training
16:00 – 17:30 2e vrije training
Zaterdag
13:00 – 14:00 3e vrije training
16:00 – 17:15 kwalificatie
Zondag
17:10 – 19:00 race

Dit is een bewerkte versie van een eerder in FORMULE 1 nr. 04 van 2018 gepubliceerd artikel.