Gaat de Formule E de Formule 1 ooit inhalen? De elektrische raceklasse houdt zich momenteel tussen tegenhanger en mogelijk toekomstbeeld voor de koningsklasse. De grootste bedreiging voor de huidige Formule 1 komt vooralsnog echter niet van de Formule E, maar van de elektrische auto an sich. In elk geval wat de deelname van de autofabrikanten betreft.

Of je de Formule E nou leuk vindt of niet, het valt moeilijk te ontkennen dat de organisatie een ijzersterk concept heeft neergezet. Ze hebben perfect ingespeeld op de ‘groene’ tijdsgeest, de events zijn toegankelijk voor fans, er doen goede coureurs mee en dan heb je de talloze grote automerken nog die acte de présence geven als weer eens in een wereldstad wordt geracet.

Een mooi affiche, maar de Formule 1 bedreigen? Ik zie het niet snel gebeuren. Daarvoor is de achterstand te groot, ontbreekt het aan historie, missen de écht grote coureurs en ontbreekt bij het grote publiek de reuring om de elektrische racerij. Dan ‘gaat’ de Formule 1 nog eerder zelf elektrisch.

Lees ook: Formule E wordt vanaf seizoen 2020-2021 officieel FIA wereldkampioenschap

Elektrificatie
Ik weet: voor velen eerder een nachtmerriescenario dan utopie, maar het is verre toekomstmuziek. Voor nu doet het er niet toe.

Wat dat wel doet, is de run richting ‘elektrificatie’ in de auto-industrie: inzetten op volledig of deels elektrisch aangedreven voertuigen. De auto-industrie verandert. Dat merkten ook Mercedes-teambaas Toto Wolff en Renault-evenknie Cyril Abiteboul al op. En dat vormt vanaf 2021, het jaar van de grote regelrevolutie, een gevaar voor de Formule 1.

Knikkers
Juist in die 2021-regels zit een probleem. Die zijn op technisch en sportief vlak afgestempeld, met de komst van nieuwe auto’s en de budget cap, maar het echte spel om de knikkers (geld) moet nog worden gespeeld. Dat zijn de achter de schermen al lopende onderhandelingen om nieuwe commerciële deals tussen de sport en teams.

Lees ook: FIA onthult plannen voor 2021, dit is de nieuwe F1-auto

De eerder genoemde elektrificatie zet deze onderhandelingen onder hoogspanning. Want ondanks eventuele road relevance (al zetten critici daar vraagtekens bij) kan geen automaker de kosten ontlopen. Het ontwikkelen van elektrische aandrijflijnen is ontzettend prijzig. En dat terwijl de verkoopcijfers wereldwijd teruglopen.

Foto: ANP.

Miljardenbezuiniging
Om ze een voor een af te gaan: Mercedes is niet zonder reden net de Formule E ingestapt. De nieuwe topman Ola Källenius is groot voorstander van elektrificatie. Hij is de architect achter het plan voor meer elektrische Mercedes-modellen. Addertje onder het gras: bij het overkoepelende Daimler moet per 2022 anderhalf miljard bespaard worden. Dit om de bijbehorende investeringen te financieren. Zo’n torenhoog bedrag dat het niet eens uitmaakt of het in dollars of euro’s wordt uitgedrukt. Maar voor de goede orde: het gaat om euro’s.

Het menselijke leed is ook in een nummer samengevat: het gaat wereldwijd 10.000 banen kosten. En ja, als je Mercedes’ motorsporttak bent, hoe leg je het bestuur dan uit dat die peperdure Formule 1 zo leuk is? Natuurlijk, er komt een budget cap, maar met grote posten die er buiten vallen, zoals de motorontwikkeling, blijft het duur. Hoe lang blijven de Formule 1-investeringen nog ‘zeer de moeite waard’, zoals Källenius ze nu noemt, als hij met vakbonden spreekt of Bild de messen slijpt?

Lees ook: Wolff over Mercedes na 2021: ‘Alles wijst erop dat we blijven, maar het is geen gegeven’

Imagokwestie
Het is namelijk ook een kwestie van imago: vrolijk over de hele wereld miljoenen verslinden met een Formule 1-team terwijl je ’thuis’ duizenden mensen op straat zet, dan sta je er niet goed op. Dat beseften ze eind 2008 ook bij Honda, dat zich middenin crisistijd uit de Formule 1 terugtrok om banen te behouden.

Foto: Motorsport Images.

Inmiddels is Honda terug, maar lijkt wederom een kruispunt te naderen. Het verlengde het contract met Red Bull en Toro Rosso van eind 2020 t/m eind 2021, maar echt commitment tonen is wat anders. Het lijkt eerder een jaartje langer wikken en wegen.

‘Kosten doorslaggevend’
Net als bij Mercedes staat bij Honda elektrificatie voorop. Om dat te bekostigen, gaat het flink in haar modellengamma snijden. Bij Honda’s Formule 1-tak moeten ze ondertussen al op het geld letten. De Japanse fabrikant noemde de kosten ‘doorslaggevend’ voor haar toekomst in de sport. En Honda-CEO Takahiro Hachigo noemde, per Racefans, sport zelfs ‘enkel onderdeel van het woord transport’.

Over op de kosten letten gesproken: bij Renault zit met Clotilde Delbos een interim-CEO die daar ervaring mee heeft. Ze was eerst chief financial officer. Renault heeft het binnen en buiten de Formule 1 moeilijk, met de resultaten die zowel op circuit als in de showroom tegenvallen. En ja, ook bij Renault moeten daar vanaf 2022 meer elektrische modellen staan. Daarom wordt nu de hele tent doorgelicht.

Groene kleur bekennen
Dat elke fabrikant op elektrisch inzet, is ook een kwestie van imago – weer dat woord. Het is kleur bekennen in een steeds groener politiek en sociaal klimaat. Zo is het evenmin toeval dat de Formule 1, zoals een collega aanhaalde, bijpassende initiatieven ontplooit. Zoals vanaf 2030 klimaatneutraal zijn.

Lees ook: Formule 1 van plan om in 2030 volledig klimaatneutraal te zijn

Volgens diezelfde collega puur voor de bühne, maar het maakt de kern niet minder waar. In deze tijd van duurzaamheid is niets doen niet houdbaar. ‘Hybride’ is zelfs in Maranello geen vies woord meer. Zie de plug-in SF90 Stradale. En de eerste volledig elektrische Ferrari moet ergens tussen 2025 en 2030 van de band rollen.

Crisistijd?
2025 is ook tot wanneer het nieuwe verbond tussen de teams, automakers en Formule 1 moet lopen. Over uiterlijk twaalf maanden zullen we weten wie blijft en wie niet.

De onderhandelingen zullen met het prijzengeld dat ook anders (lees: eerlijker) verdeeld wordt, niet makkelijk zijn. Iets zegt me dat de meeste automakers voor 2021 wel zullen blijven, zeker als de motorontwikkeling bevroren wordt. Maar of ze – contract of niet – 2025 halen?

Ik vraag het me af. Want, tsja, wie had begin 2008 verwacht dat BMW, Honda en Toyota zouden vertrekken? Wat toen de kredietcrisis deed, kan nu de klimaatcrisis doen: een noodgedwongen nieuw Formule 1-tijdperk inluiden.

Foto: Motorsport Images.