De eerste stap wordt genomen in november 2015. De populariteit van de sport zit dan al in de lift door de opvallende prestaties van Max Verstappen bij Toro Rosso, dat blijkt ook als het evenement Italia á Zandvoort stijf uitverkocht is met Verstappen als grootste publiekstrekker. De gemeente Zandvoort neemt een motie aan om de mogelijkheden voor een Dutch GP te onderzoeken. De hobbel, die door de buitenwereld lang als onoverkomelijk obstakel wordt gezien, wordt in het vroege stadium al benoemd: “Ik realiseer me dat het tientallen miljoenen euro’s kost om de Formule 1 terug te halen, maar we moeten de mogelijkheden zeker onderzoeken”, aldus de lokale VVD, die daarbij ook pleit voor ‘een gezamenlijke aanpak’ van gemeente en bedrijfsleven. Erik Weijers, directeur van Circuit Park Zandvoort, is eveneens enthousiast, maar ook hij benadrukt toch vooral dat het belangrijk is realistisch te zijn. Zeker op dit moment, in 2015: “Hoe graag we de Formule 1 ook zouden binnenhalen, het is financieel niet haalbaar”, aldus Weijers destijds. Lees ook: Video: Een virtuele ronde op Circuit Zandvoort in de RB14
Het idee van een stratenrace in Nederland wordt al snel afgeschoten
In oktober 2017 wordt duidelijk hoe graag Formule 1-eigenaar Liberty Media een Nederlandse GP op de kalender wil hebben. De populariteit van Max Verstappen – inmiddels Grand Prix-winnaar en coureur van topteam Red Bull – explodeert. De twee edities van de Jumbo Racedagen die nog voor 2017 gehouden zijn, zijn met meer dan 100.000 bezoekers uitverkocht. Reden voor Liberty-topman Sean Bratches om naar Nederland af te reizen om over de mogelijkheden te praten. Opvallend: Bratches en Liberty Media zouden een voorkeur hebben voor een stratenrace in Amsterdam en Rotterdam. Gevolg: steigerende fracties in de hoofdstad en ook in de Maasstad worden wenkbrauwen gefronst bij het idee. Het ballonnetje loopt al snel leeg. November 2017: Presentatie haalbaarheidsonderzoek
Een maand later worden de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek door de gemeente Zandvoort gepresenteerd. ‘Haalbaar, maar nog niet tastbaar’ is de conclusie. Zandvoort kan het niet alleen. “Het moet een breed gedragen droom worden”, verklaart circuiteigenaar prins Bernhard van Oranje. “Aan de organisatie valt niet veel te verdienen, maar het evenement kan wel grote impact hebben op Zandvoort, de regio en heel Nederland. We hebben nu een eerste stap gezet en hopelijk kunnen we de droom met zijn allen waarmaken.” Van Oranje doet een beroep op ‘nationaal geluk’. Met andere woorden: er zijn partners nodig, want er moeten nog wel enkele obstakels worden overwonnen. De bereikbaarheid en infrastructuur bijvoorbeeld. Dat is oplosbaar, volgens de onderzoekers. Er is immers een treinverbinding, ruim hotelaanbod en grote steden in de nabijheid. Aan het circuit zal het nodige moeten gebeuren, vooral de pits, paddock en entree. “Maar niets wat niet zou kunnen”, benadrukt Van Oranje, die stelt de faciliteiten binnen een jaar op orde te kunnen hebben, maar het lastiger in te schatten vindt hoeveel tijd er nodig is om alles van de grond te krijgen. [widget id=”nsm_copernica_optin_widget-3″] Lees ook: Ocon gecharmeerd van ‘krap’ circuit Zandvoort: ‘Zou een megasnelle baan zijn’
Wijlen Charlie Whiting was te spreken over zowel het circuit in Assen als dat van Zandvoort.
In het Drentse Assen zit men ondertussen ook niet stil, met alle reuring omtrent een mogelijke Grand Prix in Nederland. Sterker nog, toenmalig FIA-kopstuk Charlie Whiting zegt in november 2017 op bezoek te zullen gaan in Assen om de baan aan een inspectie onderwerpen. Zowel de lay-out als breedte wordt geschikt bevonden, zo concludeert de FIA een maand later na simulaties. De keuring van de baan zelf door Whiting volgt snel en de Brit is positief. Na een klein aantal aanpassingen voldoet het circuit aan de eisen voor een Formule 1-licentie. Februari 2018: Geen oranje bril bij Bernhard
Bernhard van Oranje zegt tijdens het jaarlijkse rondetafelgesprek van FORMULE 1 dat er gesprekken zijn met Liberty maar heel hoopvol klinkt hij dan nog niet. “De fee van 20 miljoen die je als promotor betaalt aan Liberty haal je er bij lange na niet uit met de kaartverkoop. Dat verdient geen enkel circuit terug. Er moet dus geld van investeerders bij en dat is waar we in Nederland naar op zoek zijn. Als je ziet dat wij in Zandvoort met een simpele Formule 1-demo 100.000 man trekken, dan weet je dat er een publiek is voor een Grand Prix. We zijn in gesprek met Liberty over de voorwaarden, alleen is de kans dat het lukt klein. Maar zolang de kans er is gaan wij door.”
Maart 2018: Assen richt pijlen op 2020
De Drentse plannen voor 2019 worden in maart gecanceld, ze richten het vizier nu 2020. De organisatie krijgt diezelfde maand nog een flinke steun in de rug van de lokale en regionale overheid. Zij verwachten dat er draagvlak is voor de komst van de Formule 1, zowel bij overheden in Noord-Nederland als bedrijfsleven. “Het binnenhalen van de GP zorgt voor een geweldige economische spin-off in de regio. Het zorgt voor reuring en zet Drenthe in één keer op de wereldkaart”, zegt gedeputeerde Henk Brink van de provincie. Ook burgemeester Marco Out van Assen voorziet een spektakelstuk zou zijn. “Het circuit leent zich qua infrastructuur heel goed voor de race, zeker als je kijkt naar de huidige investeringen in de accommodatie. Dit jaar wordt de langste tribune van Europa hier in Assen gerealiseerd.”
Lees ook: Video: Een virtuele ronde op TT Circuit Assen in de RB14
Juli 2018: ‘Alles ligt klaar in Assen’FORMULE 1 spreekt in Hongarije tijdens de GP op de Hungaroring met Lee van Dam, bekend promotor van onder meer de TT van Assen. “Als Liberty ja zegt, dan kunnen we de Grand Prix volgend jaar al organiseren”, zegt Van Dam, “hoewel we eigenlijk liever tot 2020 zouden wachten.” De draaiboeken liggen klaar, de gemeente Assen en provincie Drenthe willen participeren. Ook de regering ‘wil meedenken’, zo ontdekte Van Dam onlangs bij de TT van Assen waar twee ministers op uitnodiging van hem hun ogen bij Nederlands grootste eendaagse sportevenement uitkeken. “Ongeacht of het nou Zandvoort of Assen wordt, dat maakt de overheid niet uit.”
De DTM liet Zandvoort na 18 edities links liggen en koos voor Assen.
Het duurt tot september voordat Zandvoort weer wat ‘momentum’ krijgt. Wedstrijdleider Charlie Whiting laat zich in Rusland ontvallen dat hij op Zandvoort is geweest voor een inspectie. “Ik denk dat Zandvoort geweldige potentie heeft”, zegt Whiting in oktober 2018. “Kijkend naar het circuit zelf en de veiligheid, denk ik dat het wel mogelijk is. Er is een mooi lang recht stuk waarop je op een goede manier DRS kunt gebruiken, en we zouden de historische elementen van het circuit verder intact kunnen laten.” Op Zandvoort wordt Whitings bezoek bevestigd maar wordt er verder niets losgelaten: “Dat is zo afgesproken. Dat verklaart ook waarom het al die tijd zo stil is geweest, maar dat betekent niet dat er niets gebeurt.” Het circuitpark krijgt een week later wel een tegenvaller te verwerken. Het Deutsche Tourenwagen-Master, de DTM, maakt bekend niet meer terug te keren naar het duinencircuit. Met 18 edities is Zandvoort het meest aangedane circuit door de DTM buiten Duitsland, voor Zandvoort is de DTM het grootste jaarlijkse evenement. Maar de DTM kiest voor … het TT-circuit in Assen. Daarmee komen er in Zandvoort wel drie zogenaamde UBO-dagen, Uitzonderlijke Bedrijfsomstandigheden, vrij. “Deze zullen we nu zeker voor een ander mooi internationaal evenement gaan gebruiken”, zegt circuitdirecteur Erik Weijers guitig in het persbericht. Lees ook: Flashback ’95: zo droomde Zandvoort in 1995 van een Nederlandse Grand Prix
Prins Bernhard van Oranje. Foto: Peter van Egmond
De koorts neemt enkele weken later groteske vormen aan. Op 2 november jubelt De Telegraaf met chocoladeletters op zijn voorpagina: Formule 1 kiest voor Zandvoort. Prins Bernhard van Oranje vertelt de krant dat het serieus is: “Als wij nu tekenen, dan heeft Nederland in 2020 weer een Grand Prix. Met Max Verstappen. Iedereen is er bij ons terdege van bewust dat dit een unieke kans is.” Gevolg: Nederland in juichstemming. De onderliggende boodschap, dat er nog 30 tot 40 miljoen euro nodig is, komt nog niet binnen. Ook over de voortgang van bijvoorbeeld de aanbevolen aanpassingen van een jaar eerder blijft de prins die dag vaag. Het is ook het begin van de Zandvoort vs. Assen-polemiek waarbij constant op berichten over elkaar wordt gereageerd. In Drenthe is men die dag op zijn zachtst gezegd verrast door het nieuws. “Officieel hebben wij van FOM en Liberty Media geen geluiden in die richting ontvangen”, zegt TT Circuit-voorzitter Arjan Bos. In eerste instantie is het Drentse kamp blij verrast voor Zandvoort dat het lijkt te gaan lukken, maar Lee van Dam zet al snel zijn vraagtekens bij het nieuws. “Ik denk dat als dit echt zo zou zijn, wij door Formula One Management (FOM) als eerste zouden zijn geïnformeerd”, legt hij uit. “We hebben een hele goede relatie met Londen. Dit is al de derde keer dat Zandvoort zo in de publiciteit komt. We zijn het inmiddels gewend.” Lees ook: ‘GP van Nederland heeft in Assen sporteconomisch betere kans op succes’ November 2018: Zandvoort of Assen, hij komt
Tekenend voor de ‘informatie-oorlog’ die sindsdien woedt is de desinformatie: er wordt constant selectief gelekt en gesuggereerd. Zelf denken we bij FORMULE 1 eind november ook zeker te weten dat ie komt. Volgens meerdere goed ingevoerde bronnen wordt in mei 2020 voor het eerst sinds 35 jaar de Nederlandse GP gereden. Zandvoort heeft de voorkeur, en anders in Assen? Februari 2019: Den Haag betaalt niks
In de maanden daarna gaat het steekspel over-en-weer door. In de berichtgeving wordt ook 31 maart 2019 steeds vaker als harde deadline opgevoerd. Heeft Zandvoort het voor die tijd niet voor elkaar? Dan wordt het Assen. Een narratief dat Jan Lammers meer dan eens hekelt. De Zandvoortse oud-Formule 1-coureur is in februari door het Circuitpark benoemd tot sportief directeur en woordvoerder van de Dutch GP, indien hij er komt. Lammers blijft in zijn nieuwe rol herhalen dat Assen nooit in the picture is geweest. De overheid heeft daags daarvoor laten weten dat er vanuit Den Haag geen euro steun komt, er was gevraagd om een jaarlijkse bijdrage van vijf miljoen euro. Minister Bruno Bruins is, net als premier Mark Rutte eerder, onverbiddelijk: ‘Steun van het Rijk voor een commercieel evenement waarvan de rechten in handen zijn van een Amerikaans beursgenoteerd bedrijf is niet te rechtvaardigen.’
Jan Lammers, sportief directeur van de eventuele Dutch GP of Zandvoort. Foto: LAT Images
In maart komt er vanuit het niets nóg een partij om de hoek kijken om zich in de discussie te mengen. Bij monde van voorzitter Michael van Praag laat de Nederlandse Sportraad in een open brief weten dat Assen geen partij is. Het is Zandvoort of helemaal niets, is de boodschap (direct gevolgd door het onvermijdelijke weerwoord vanuit Assen). Terwijl iedereen eerst opzoekt wie of wat de Nederlandse Sportraad nou eigenlijk is, grijpt Jan Lammers de open brief aan voor een laatste aanzet. Tijdens het FORMULE 1 Event noemt hij ’31 maart’ een richtlijn: “Verwacht geen direct uitsluitsel. Die datum, die komt uit een gelekte brief van begin november, is een eigen leven gaan leiden.” “Waar draait het dan nog om?”, wordt Lammers gevraagd. “Om meer dan het financiële.” Het gaat onder meer om de aansprakelijkheden en andere juridische zaken, zegt Lammers. “Het is constant onderhandelen en proberen een situatie te krijgen waarin je een acceptabel risico hebt.” Hoe dan ook, ondertussen komt ‘de deadline’ steeds dichterbij. Tien dagen voor het verstrijken steekt de gemeente Zandvoort de helpende hand toe met een bijdrage van vier miljoen om vooral de bereikbaarheid van het circuit tijdens raceweekend te verbeteren. Lees ook: Dit zeggen jullie: liever Assen dan Zandvoort Eind maart 2019 Bratches waarschuwt
Als het Formule 1-circus inmiddels aan een nieuw seizoen begonnen is en zijn tenten heeft opgeslagen in de woestijn van Bahrein, 3 dagen voor de deadline/richtlijn, is er nog niets duidelijk. FORMULE 1 loopt daar Liberty-topman Sean Bratches tegen het lijf en vraagt hem naar de status. “De gesprekken lopen. We proberen een deal te maken.” Met een grijns: “Ja, ik heb ook gehoord dat er in Nederland veel over de GP te doen is.” Op de vraag of de deadline van 31 maart een keiharde is, iets wat Zandvoort bij monde van beoogd sportief directeur Jan Lammers een week eerder tegensprak, geeft Bratches geen direct antwoord. Hij ontkent, noch bevestigt het. “We zijn nu druk bezig om de kalender voor volgend jaar in elkaar te zetten. De aanvragen voor het organiseren van een Grand Prix zijn veel hoger dan het aantal beschikbare plaatsen. We hebben genoeg keus. Laat ik het zo zeggen: als er een plek weg is, is -ie ook meteen voor vijf of tien jaar weg. Dus…” Over het eventuele alternatief om een Nederlandse GP op het TT Circuit in Assen te houden, wil Bratches helemaal niets kwijt. “Over dat thema laat ik me niet uit”, zegt Bratches. Iets meer dan een week daarna is de kogel dan eindelijk door de kerk: de Nederlandse Grand Prix komt, in Zandvoort.
De twee-eenheid van het management van Formule 1, Chase Carey en Sean Bratches.
